Amiyotrofik Lateral Skleroz (ALS) diğer ismiyle de Motor Nöron Hastalığı konusunda toplumsal bilinç ve farkındalık oluşturmak için dünyada ve ülkemizde 21 Haziran, Dünya ALS Günü olarak anılmaktadır.
ALS (Amyotrofik Lateral Skleroz) hastalığı, beyin ve omurilikte bulunan ve kasların hareket etmesini sağlayan sinir hücrelerinin hasar görmesisonucu ortaya çıkar. ALS’nin kesin nedeni bilinmemektedir. Genellikle bir kolda ya da bacakta güçsüzlük ya da incelme, hastanın fark ettiği ilk belirtidir. Motor Nöron Hastalığı (MND) olarak da bilinen ALS ilerleyicidir ve hastalar önce genellikle kol ve bacaklarını ardından tüm vücudunu hareket ettirmekte zorluk yaşar, konuşma, yutma ve nefes alması zorlaşır.
ALS Hastalığı; beyin ve omurilikte üst ve alt motor sinirlerin hasarıyla karakterize, ilerleyici bir hastalıktır. Hastalığın % 90-95’ı tesadüfi (sporadik), % 3-10’u ailesel (familyal) olarak ortaya çıkar. Klinik bulgular genellikle 50- 60 yaşlarında başlar. Erkeklerde biraz daha sık görülmektedir.
ALS’nin belirtileri her hasta için aynı değildir, hangi nöronların etkilendiğine bağlı olarak büyük ölçüde değişkenlik gösterir. ALS belirtileri şunları içerebilir:
- Kollarda omuzlarda ve dilde kas krampları ve seğirmesi
- Bacaklarda, ayaklarda ve ayak bileklerinde güçsüzlük
- Normal günlük aktiviteler esnasında (yürüme-koşma) zorluk
- Sık sık ayağı takılarak düşme
- Kontrol edilemeyen ağlama ve gülmeler
- Elde güçsüzlük veya beceriksizlik
- Yazı yazarken zorlanma
- Kelimeleri yuvarlayarak veya geveleyerek konuşma ve yutma güçlüğü
- Bilişsel ve davranışsal değişiklikler
- Ağır objeleri kaldırmada zorluk
- Sık sık elinde taşıdığı şeyleri düşürmek
- Güçsüzlük ve yorgunluk
Hastalık ilerledikçe yukarıdaki maddelere ek olarak şu belirtiler de görülebilir:
- Nefes darlığı,Nefes almakta zorluk,Yutma güçlüğü,Felç
- ALS Tedavisi
ALS tedavisi hastalığı ortadan kaldırmamaktadır. Tedavide sinir hasarları düzeltilememektedir. Ancak tedavi ile şikâyetlerin ilerlemesi yavaşlayabilmekte ve çeşitli komplikasyonların oluşması önlenebilmektedir. Tedavide amaç yaşam süresini uzatmak ve hayat kalitesini arttırmaktır. Buna göre aşağıdaki tedavi yöntemlerine başvurulmaktadır:
