12-18 AĞUSTOS İBN-İ SİNA HAFTASI
Batılıların, hekimlik yönünü kast ederek ‘Büyük Üstat’ olarak tanımladığı İbn-i Sina 980 yılında Efşane köyünde doğmuştur. Uzun adıyla Ebu Ali El-Hüseyin Bin Abdullah Bin Sina, herkesin bildiği isimi ile İbn-i Sina sadece tıp alanında değil; felsefe, matematik, kimya fizik, jeoloji, müzik, astronomi gibi alanlarda da kendini kanıtlamış ve gelecek nesillere ilham verecek eserler ortaya çıkarmıştır. 10 yaşında Kur’an ezberleyerek hatim olan İbn-i Sina, Samani İmparatorluğunda bilim insanı olan babasından ilk eğitimini almıştır. Kuşyar adında bir doktorun gözetiminde tıp eğitimini alan İbn-i Sina, 16 yaşında başladığı bu eğitimi iki sene kadar kısa bir sürede bitirdi. Kalp ve damar sistemlerinin temelini küçük ve büyük kan dolaşımını birbirinden ayırarak oluşturmuştur. Büyük Üstat, Avicenna olarak adlandırılan İbn-i Sina’nın yazdığı “Tıbbın Kanunu ve İyileşme” adlı eseri 17. Asrın ortalarına kadar Avrupa üniversitelerinde tıp bilimin temel eseri olarak eğitim sürecinde okutulmuştur.
İbn-i Sina Hakkında Az Bilinen Bilgiler
Dante Alighieri’nin 14. yüzyılda yazdığı ve bir klasik haline gelen ünlü oyunu İlahi Komedya’da İbni Sina’nın adına yer verdi.
İbni Sina’nın portresi Fransa’da bulunan Paris Tıp Fakültesi binasında asılıdır.
Birçok ülke dünyaya katkılarından dolayı saygılarını belirtmek için para, zarf, pul ve madalyon bastırdı.
Ay üzerinde İbni Sina adında bir krater vardır.
İbni Sina’nın Başlıca Eserleri
ElHutub
Kibü’şŞifa
El işaret VetTenbihat
Hikmeti Meşrikiyye
Hikmei Meşrikiyye
Kitabün Necat
Lasanül Arab
EdDustur-ut Tıbbi
Tıp Alanında İbn-i Sina
Batı ülkeleri İbn-i Sina’nın yaptığı çalışmalara çok önem gösterdiler. Batı ülkelerinden 16. Yüzyıl, Doğu ülkelerinde ise 19. Yüzyıla kadar yazmış olduğu ve 5 ciltten oluşan ansiklopedik eser ‘el-Kânûn fî't-Tıb" (Tıp Kanunu) okutuldu. el-Kânûn fî't-Tıb 5 ciltten oluşan eser aşağıda ki konulara göre maddelere ayrılır.
1. Cilt: Anatomik ve koruyucu hekimlik
2. Cilt: Basit İlaçlar
3. Cilt: Patoloji
4. Cilt: İlaçlar ve cerrahi yöntemler ile tedavi
5. Cilt: Çeşitli ilaç terkipleri ile ilgili ayrıntılı bilgiler
Tıp Bilimi ve İbn-i Sina
Hekimlerin Piri ve Hükümdarı olarak adlandırılan İbn-i Sina, bin yıl önce yazdığı El Kanun El-Sağir fi’t Tıbb (Küçük Tıp Kanunu) kitabında sağlık alanında belirttiği öğütler günümüz dünyasında geçerliliğini sürdürmektedir. Geleneksel tıp ve tamamlayıcı tıp olarak ele alınan kupa tedavisi, hacamat tedavisi, akupunktur İbn-i Sina eserlerinden ele alınarak günümüzde de uygulanmaktadır.
Dr. Fatih ŞAHİN
İl Sağlık Müdürü