KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMELERİ
Ülkemiz genelinde önemli bir halk sağlığı sorunu olan karbonmonoksit zehirlenmeleri; bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden her yıl kış aylarında sobaların, kombilerin ve şofbenlerin yanmasıyla birlikte özellikle alçak basınçlı havalarda tehlikeli boyutlara ulaşmakta ve Ülkemizin hemen her bölgesinden çok sayıda karbonmonoksit zehirlenmesi haberleri medyaya yansımakta ve tüm sezon boyunca hemen her gün bu haberleri okumaktayız. Nice ocaklar sönmekte ve aile boyu facialar yaşanmaktadır. Yüzlerce vatandaşımız hayatını kaybetmekte, bir o kadarı da sakat kalmaktadır.
Karbonmonoksit renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır. Vücuda solunum yolu ile girer ve doğrudan kana geçerek oksijen alımını engeller, zehirlenme ve ölüme neden olur. Karbonmonoksit zehirlenmeleri sıklıkla; kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeniyle meydana gelir. Karbon monoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmaz ise ölümle sonuçlanabilmektedir.
Karbonmonoksit Zehirlenmesinde Kimler Risk Altındadır?
*Trafik Polisleri
*İtfaiye Çalışanları
*Kapalı garajlarda çalışanlar
*Çelik endüstrisi çalışanları
*Boya temizleme işlerinde faaliyet gösterenler
*Kalorifer kazanı dairesinde çalışanlar ile
*Otomobil tamircileri meslek olarak risk altındaki kişilerdir.
Ayrıca karbonmonoksit zehirlenmeleri çocuklar,yaşlılar, kalp hastaları,akciğer hastaları ve anemik hastalar ile gebe kadınlarda çok risk teşkil etmektedir.
Karbonmonoksit Zehirlenmesinin Belirtileri Nelerdir?
Akut Zehirlenmelerde: Kronik Zehirlenmelerde:
*Şiddetli baş ağrısı, *Şiddetli baş ağrısı,
*Güçsüzlük ve halsizlik, *Bulantı ve kusma,
*Baş dönmesi, *Karın ağrısı,
*Görmede kayıp, *Halsizlik ve sersemlik hissi,
*Unutkanlık, *Uyuşmalar,
*Bulantı ve kusma, *Göz kararması,
*Göğüs ağrısı, *Unutkanlık,
*Bayılma, *Huzursuzluk,
*Dikkat bozukluğu, *Denge bozukluğu
*Vücutta uyuşmalar
Karbonmonoksit zehirlenmesi ölümle de sonuçlanabilen çok ciddi bir zehirlenme olduğundan,karbonmonoksit gazının oluşma ihtimali olan yerlerde bulunan kişilerde yukarıda verilen belirtilerin görülmesi halinde en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Karbonmonoksit Zehirlenmesinin Tedavisi Var mıdır?
Zehirlenmeler konusunda 114 numaralı Ulusal Zehir Danışma Merkezinden bilgi alınabilir.Zehirlendiği düşünülen kişi hemen temiz havalı bir ortama alınmalı ve derhal bir sağlık kuruluşuna ulaştırılmalıdır.
Karbonmonoksit Zehirlenmesinden Korunma Nasıl Olmalıdır?
Karbonmonoksit zehirlenmeleriesasen basit birtakım önlemlerin alınmasıyla önlenebilen zehirlenmelerdir.Bu sebeple, aşağıda belirtilen hususlara özellikle uyulmalıdır.
*Evlerimizdeki ıstma sistemlerinin ve bacaların her yıl bakımları mutlaka uzman kişilere düzenli olarak yaptırılmalıdır.
*Ev içi ve garaj gibi kapalı alanlarda, bacasız ısıtma araçları kesinlikle kullanılmamalıdır.
*Banyo içinde şofben kullanılmamalıdır.
*Kapalı garajlarda arabalar çalışır durumda bırakılmamalıdır.
Karbonmonoksit Zehirlenmelerinde Alınacak Önlemler:
1-Baca gideriniz açık bile olsa, odanızın havalandırılması uygun bile olsa Lodoslu havalarda ısıtıcılarınızı yakmayın!
2-Aspiratörleriniz ile bacalı kombi ve şofbenlerinizi aynı bacaya bağlamayın!
3-Baca boruları baca içine fazla girmemeli!
4-İçeri soğuk, toz,koku giriyor diye Menfezleri kapatmayın, olmayan yerlere menfez takın!
5-Teknolojiden yararlanın Karbonmonoksit dedektörleri kullanın!
6-Üşüseniz bile Sobanın yandığı odada uyumayın!
7-Bacalı şofbenlerinizi banyolarınıza yerleştirmeyin!
8-Eskimiş baca borularınız kullanmayın!
9-Soba baca boruları en kısa mesafeden bacaya bağlanmalı!
10-Bir önceki kış bacalarınız açık bile olsa Bacaların düzenli temizliğini yaptırın!
Karbonmonoksit Zehirlenmeleri ile ilgili yukarıdaki açıklamaları yapan “İl Sağlık Müdürümüz Dr. Fatih ŞAHİN; ”Mevsim itibariyle önümüzdeki günlerde karbonmonoksit zehirlenmelerinde artış olabileceği düşünülerek özellikle lodoslu günlerde gerekli tedbirlerin alınarak halkın bu konuda bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi amacıyla, Sağlık Müdürlüğümüz tarafından bastırılan afiş ve broşürlerin halkın yoğun olarak bulunduğu yerlere asılması ve dağıtılması, halka konuyla ilgili eğitim verilmesi, Yerel yönetimlerle işbirliğine gidilerek özellikle lodos rüzgarının estiği günlerde halkı ikaz edici anonsların yapılması ve basın yayın organlarında gerekli açıklamaların yapılmasını sağlayarak, alınacak tedbirlerle karbonmonoksit zehirlenmesine bağlı önlenebilir ölümlerin azaltılması konusunda çalışmalarımıza devam etmekteyiz” dedi.
Dr.Fatih ŞAHİN
Yozgat İl Sağlık Müdürü
