112 ACİL SAĞLIK
HİZMETLERİ HAFTASI
1-7 Aralık tarihleri ‘112 Acil Sağlık Hizmetleri Haftası’
olarak kutlanmaktadır. Acil Sağlık Hizmetleri, yurt genelinde en uç noktalara
kadar yayılmış, kesintisiz olarak hizmet veren büyük bir sistemdir.
Acil Sağlık Hizmetlerinin amacı; acil sağlık hizmeti ihtiyacı
oluşan vatandaşlarımıza günün 24 saatinde ücretsiz olarak 112 acil çağrı
hattının aranması halinde en kısa sürede ulaşmak, hasta ya da yaralıya olay
yerinde gerekli tıbbi müdahaleyi yapmak ve ihtiyaç varsa en uygun şekilde
tedavisinin yapılabileceği bir merkeze ulaştırmaktır.
Acil çağrılara, kentlerde ilk 10 dakikada, kırsal alanda ise
ilk 30 dakikada ulaşma oranı % 90’ın üzerine çıkarılmıştır. Ülkemizde 2 bin 253
tane 112 istasyonu bulunmaktadır ve 4 bin 227 ambulans hizmet sunmaktadır.
112 Acil Sağlık Hizmetleri; 2002 yılında 350 bin 769 hastaya
tahliye ve sağlık hizmeti sunmuşken, bu sayı 2015 yılında Ekim ayı itibariyle 3
milyon 601 bin 776’yı bulmuştur.
Her türlü coğrafi ve iklim şartlarında hastalara ulaşabilmek
amacıyla o şartlara uygun ambulanslar temin edilmiştir. Bu amaçla palet
takılabilen ambulanslar, 4 yaralı taşıyan ambulanslar, yoğun bakım ve obez ambulansları
ile motosiklet ambulansları hizmet vermektedir.
Adalardan ve sahil bölgelerimizden hasta naklini sağlamak
amacıyla deniz ambulansları vatandaşlarımızın hizmetine sunulmuştur. Ayrıca hava
ambulans hizmetleri ile organ nakli ve hızlı müdahale ile can kayıpları ve
sakatlıkların önlenmesinde büyük aşama kaydedilmiştir.
ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNCE YÜRÜTÜLEN PROJELER
Yaşam Yol Ver Projesi: 112 Acil Çağrı merkezinin gereksiz
aranmasının önlenmesi ve trafikte seyreden ambulansın geçiş
önceliğine özen gösterilmesine yönelik farkındalığın artırılması için
yapılan faaliyetleri kapsamaktadır.
Hayata El Ver Projesi: Bu proje kapsamında toplumun her
kesimine “ani kalp durması” vakası ile karşılaştıklarında yapılması
gerekenlerin öğretilmesi, mümkün olduğunca çok kişiye “ temel yaşam
desteğinin’’ ana hatlarıyla anlatılması ve ilk yardım eğitimi almaları
konusunda teşvik edilmesi amaçlanmaktadır.
112 ACİL SAĞLIK HİZMETLERİNİN KARŞILAŞTIĞI SORUNLAR
-Arayan kişilerin doğru adres verememesi ve hasta konumunun
net olarak belirlenememesi nedeni ile adres bulmak öngörülenden çok daha fazla
zaman alabilmektedir.
-Yollarda ambulanslar ve diğer geçiş öncelikli araçların
kullanımı için güvenlik şeridi olmaması, diğer sürücülerin ambulansa yol
vermemesi/verememesi, bazı saatlerde yaşanan trafik yoğunluğu, ara sokakların
ambulansın geçişine uygun olmaması gibi nedenler, ambulansların vakalara
ulaşmasını zorlaştırmaktadır.
-Özellikle şehirlerarası yollarda ambulansların
kullanabileceği geçiş noktaları olmaması nedeni ile karşı şeritte meydana gelen
bir vakaya ulaşmak için fazladan 40-50 km mesafe gidilmesi gerekmekte ve bu
durum hastaya ulaşma süresini uzatmaktadır.
-Kış şartlarında doğu bölgelerde yolların kapanması başta
olmak üzere ülkemizin coğrafi koşulları ve iklim şartlarından kaynaklanan
nedenler hastalara zamanında ulaşılmasını zorlaştırmaktadır.
Ambulansa ait siren sesi duyulduğunda ya da tepe lambası
yanarken görüldüğünde mutlaka yol verilmesi hayati önem taşımaktadır. Trafikte
ilerleyen ambulansa yol verme konusunda özen gösterilmemesi, zamanla yarışan
112 acil müdahale ekibinin hayati tehlikesi olan hastayı zamanında tedavi
merkezine yetiştirmesine engel olmaktadır.
Ayrıca 112 acil sağlık hizmetlerinin hayati tehlike durumu
olmayanlar tarafından meşgul edilmesi nedeniyle gerçek sağlık yardımına
ihtiyacı olan hasta ve vakalara ulaşmada geç kalınmakta veya ulaşılamamaktadır.
2014 yılında 112 Acil Çağrı Hattı toplam 118.260.579 kez
aranmış olup bu çağrıların sadece 4.027.2015’i acil vaka olarak işlem
görmüş, 113.866.695 çağrı ise asılsız ihbar olarak değerlendirilmiştir.
112 Acil Çağrı Hattının gereksiz meşgul edilmesi zaman ve
işgücü kaybına yol açmakta daha önemlisi gerçek acil vakalara ulaşmakta sorun
yaratmaktadır. Herkesin bir gün 112 Acil Çağrı Hattını aramaya ihtiyacı
olabileceği unutulmamalıdır.
Uzm. Dr. Ayşen Sürmen
Halk
Sağlığı Uzmanı
Kaynaklar:
https://www.yasamayolver.com
https://www.saglik.gov.tr/TR,1755/1-7-aralikpacil-saglik-hizmetleri-haftasi.html